Krótko o historii rajstop
Zanim poznamy sam proces produkcji rajstop, warto przyjrzeć im się z perspektywy czasu. Mało kto wie, że klasyczne rajstopy, w takiej formie, w jakiej znamy je dziś, powstały dopiero w latach 60. XX wieku. Produkcja na masową skalę stała się możliwa dzięki wynalezieniu nylonu – włókna syntetycznego, charakteryzującego się dużą wytrzymałością i elastycznością. Ciekawostką jest fakt, że początkowo, już od XI wieku, to wyłącznie mężczyźni nosili jedwabne długie skarpety z podwiązkami, które były pierwowzorem późniejszych pończoch dla pań i stały się symbolem arystokracji. Jeszcze długo były wyznacznikiem wysokiego statusu społecznego. Pierwsze rajstopy, produkowane w połowie minionego stulecia były bowiem bardzo drogie, a więc niedostępne dla wszystkich. Więcej o historii rajstop można przeczytać tutaj: https://gatta.pl/pl/blog/wszystko-co-trzeba-i-co-warto-wiedziec-o-lycra/.
Historia samej marki Gatta rozpoczyna się w 1993 roku. Jest więc obecna na rynku na tyle długo, by móc pochwalić się ogromnym doświadczeniem, a tym samym wykorzystać je podczas skomplikowanej, wieloetapowej produkcji wyrobów pończoszniczych. Zajrzyjmy zatem za kulisy powstawania rajstop.
Od pomysłu do realizacji – projekt rajstop
Żadne rajstopy nie powstałyby bez szczegółowego pomysłu na nie. Zespół projektantów Gatty pracuje nad wzorami, z których jedne wyróżniają się ponadczasowym, uniwersalnym charakterem, a inne wpisują się w najgorętsze trendy w modzie. Dopiero w pełni gotowy projekt rajstop trafia z pracowni projektowej wprost do dziewiarni.
Pierwszy etap produkcji rajstop – dziewiarnia
Dziewiarnia to pierwszy punkt na mapie fabryki rajstop. To właśnie tutaj, w odpowiednich warunkach atmosferycznych, przy użyciu maszyn, rozpoczyna się produkcja. Właściwy poziom wilgotności i temperatura mają ogromne znaczenie dla przędzy, wykorzystywanej do dziania rajstop. A w zależności od technik dziewiarskich oraz stopnia skomplikowania wzoru czy modelu rajstop, używa się różnych typów maszyn.
Do dziania rajstop wykorzystywane są przędze z certyfikatem OEKO-TEX Standard 100, potwierdzającym brak w ich składzie substancji szkodliwych dla zdrowia.
W produkcji stosuje się białą, surową przędzę, którą na późniejszych etapach można dowolnie barwić, co tłumaczy Justyna:
- Pozwala to na nieograniczone możliwości barwienia produktów z niej [przędzy] wykonanych. Zawsze używamy kilku rodzajów przędz w jednym produkcie i byłoby bardzo trudno mieć je wszystkie w jednym odcieniu. Proces barwienia bardzo ułatwia to zadanie.
Co ciekawe, przędze do dziania rajstop są też wykorzystywane w przemyśle technicznym, ponieważ wyróżniają się dużą wytrzymałością, idealnie dopasowują się do sylwetki i nie gniotą się. O tym, jak dokładnie wybierana jest przędza do produkcji rajstop opowiada Justyna:
- Przędza do produkcji rajstop wybierana jest pod względem jej funkcjonalności. Produkując letnią rajstopę będziemy przede wszystkim bazowali na tym, by były to bardzo cienkie przędze, dające produkty o grubości 6-10 DEN, zaawansowane technologicznie, mające takie właściwości, aby w efekcie końcowym uzyskać rajstopy nadające nogom naturalny wygląd, lekki połysk lub mat. Zimą będziemy wybierali grube przędze – typu mikrofibra, z dodatkiem wiskozy, poliestru – dzięki czemu rajstopa będzie bardziej kryjąca, a nogi nie narażone na niskie temperatury.
Wybór jest też uzależniony od mody, ponieważ aktualne trendy narzucają użycie np. metalizowanej przędzy. Inna jest również w przypadku rajstop funkcyjnych. Co więcej, jedna para rajstop dziana jest z różnych rodzajów przędz:
- Zarówno ściągacz, jak i część palcowa oraz majteczkowa wykonane są z przędzy o różnej grubości lub mają inny splot. Dzięki temu zyskują większą odporność na uszkodzenia mechaniczne – tłumaczy Justyna
Z wybranych rodzajów przędz, na specjalnych maszynach – szydełkarkach, powstają dwie cholewki (surowe lęgi). To nic innego, jak niezszyte z sobą nogawki rajstop, bez zszytych palców. Produkcja jednej cholewki trwa zaledwie kilka minut. Dzięki temu, że szydełkarki są cylindryczne, możliwe jest dzianie bezszwowych rajstop. Dawniej, każda para pończoch posiadała szew, który przebiegał wzdłuż nogi. Dzisiaj, taki efekt stosowany jest zarówno w pończochach, jak i rajstopach celowo, aby nadać im zmysłowego, uwodzicielskiego charakteru. Wzorowanie rajstop jest ciekawą kwestią. Jak powstają te wszystkie fantazyjne wzory – kropki, serduszka, krata, jodełka – wyjaśnia Justyna:
- Wzory na rajstopach powstają na dwa sposoby: żakardowy lub wycinany. Pierwsza metoda wzorowania powstaje poprzez specjalne selekcje i sploty przędzy, czyli przez zróżnicowanie układu i wielkości oczek, np. jodełkę otrzymamy za pomocą techniki żakardowej, a serduszka, gwiazdki czy kropki metodą wycinania. W miejscu, gdzie ma być np. serduszko, jest wplatana grubsza przędza i jest ona umieszczana miejscowo w każdym rzędzie rajstopy. Poza miejscem, gdzie ma być wzór, ta przędza jest ucinana, aby dalej cholewka była gładka i transparentna.
Gotowe cholewki, gładkie lub wzorowane, wyruszają w dalszą podróż – do szwalni.
Od cholewek do gotowej postaci rajstop – szwalnia
Szwalnia to miejsce, gdzie cholewki są automatycznie zszywane w taki sposób, aby powstała gotowa rajstopa. Jednak wcześniej, surowe lęgi muszą zostać odpowiednio wykurczone. W specjalnej maszynie są poddawane działaniu gorącej pary wodnej. Robi się to po to, aby wszystkie oczka wyrównały się, a tym samym rajstopy były mniej narażone na zaciągnięcia i inne uszkodzenia mechaniczne. Następnie zszywana jest część palcowa, a później majteczkowa. Odbywa się to automatycznie lub ręcznie.
Kolejnym etapem w szwalni jest wszywanie klinu. Wyróżnia się ich dwa rodzaje:
- mały klin dla małych rozmiarów,
- panelowy klin dla dużych rozmiarów.
Zszyte, gotowe pary rajstop są gotowe do farbowania.
Klin powoduje, że rajstopy są wygodniejsze i bardziej wytrzymałe.
Zabawa kolorami – farbiarnia
Farbowanie to długi proces, który wymaga cierpliwości. Trwa wiele godzin i jest podzielony na kilka etapów. Co dokładnie dzieje się z rajstopami w farbiarni, najlepiej opisuje ponownie nasz technolog, Justyna:
- Tu rajstopy przechodzą skomplikowane procesy barwiarskie, które często trwają do 24 godzin. Rajstopy w specjalnych maszynach, w odpowiednich warunkach, pod wpływem barwników, temperatury i ciśnienia uzyskują pożądany kolor, miękkość i uszlachetnienia, takie jak mikrokapsuły czy zapach.
Warto wyjaśnić, że mikrokapsuły mogą być dodawane do rajstop w celu nadania im dodatkowego działania, np. nawilżającego, regenerującego czy pielęgnującego skórę nóg. Ciekawostką jest również fakt, że koloryści Gatty, regularnie przechodzą testy na rozróżnianie kolorów. Dzięki temu sprawdzają wrażliwość oka na „czytanie” kolorów – niuanse kolorystyczne, co jest niezbędne przy tworzeniu receptur.
Końcowy etap produkcji rajstop to formowanie i pakowanie.
Finał – formownia i pakownia
Gatta przykłada ogromną wagę do najwyższej staranności produkcji, dlatego kontrola jakości odbywa się na wielu etapach, również podczas formowania rajstop na podświetlanych formierkach oraz w trakcie ręcznego pakowania, któremu poddawana jest większość rajstop Gatty. Pozostałe trafiają do profesjonalnych, automatycznych pakowarek, które specjalnie dla nas zaprojektowali Włosi. Dzięki stosowaniu ich, możliwe jest precyzyjne i higieniczne pakowanie produktów. Finalnie zapakowane rajstopy trafiają do magazynu.
Rocznie Gatta produkuje 40 milionów par rajstop, a do wyprodukowania jednej pary cienkich rajstop potrzeba około 15 - 20 kilometrów przędzy.
Rajstopy funkcyjne – rajstopy do zadań specjalnych
Rajstopy funkcyjne to absolutny hit! Uzupełniają kobiecą stylizację, a przy okazji wykazują działanie profilaktyczne – pomagają zapobiegać powstawaniu np. cellulitu czy żylaków. Rajstopy do zadań specjalnych, bo tak można o nich mówić, posiadają specjalne strefy funkcyjne uzyskane poprzez zróżnicowanie splotów, miejscowe mocniejsze zastosowanie naciągów przędz elastycznych lub dodatek przędz o dodatkowym działaniu. Dobrym przykładem są tu rajstopy z przędzy z dodatkiem mineralnym, który naturalnie wytwarza promienie FIR (podczerwone), pobudzające komórki w skórze do usuwania nadmiaru tłuszczu. Tym samym, wspierają walkę z cellulitem.
Warunkiem jak najwyższej skuteczności noszenia rajstop funkcyjnych jest równoczesne zdrowe odżywianie oraz aktywność fizyczna. Trzeba też takie rajstopy nosić minimum 8 godzin dziennie przez 4 tygodnie.
Wspomniane już mikrokapsuły, dodawane tuż po farbowaniu, w procesie uszlachetniania, są wypełnione naturalnymi substancjami, takimi jak wyciąg z zielonej kawy, masło shea, aloes. Podczas noszenia rajstop, pod wpływem ciepła, substancje te wnikają w skórę i pomagają modelować wybrane partie ciała.
Testy wytrzymałości rajstop
Gatta nie bez powodu kojarzy się z najwyższą jakością i estetyką wykonania. Staranna produkcja z zachowaniem najwyższych standardów to nie wszystko. Ogromne znaczenie w produkcji rajstop mają bowiem testy jakości. Jak tłumaczy Justyna, wybrane panie, pracujące w firmie, które reprezentują wszystkie typy sylwetek i rozmiary, testują prototypy rajstop:
- W tym czasie rajstopy są przez nie noszone, prane, analizowane m.in. pod kątem rozmiaru, komfortu, wytrzymałości. Jeśli już na tym etapie pojawiają się uwagi, to wprowadzamy zmiany tak, aby w efekcie końcowym – w gotowym wyrobie – już tych błędów nie było.
Produkcja rajstop to długi, wieloetapowy proces, którego nie dałoby się przeprowadzić bez połączenia możliwości maszyn z doświadczeniem i umiejętnościami człowieka. Gatta, od początku istnienia firmy, dba o to, aby wszystkie ogniwa produkcji współgrały ze sobą. Efektem tego są rajstopy, które zadowolą nawet najbardziej wymagające kobiety.
